Το «κουρμπάνι» (1) , δηλαδή το συμποσιακό φαγητό κοινής εστιάσεως των χριστιανών (2) , είναι κληρονομικό έθιμο. Σύμφωνα με το έθιμο οι κάτοικοι του χωριού -μια φορά το χρόνο- με κοινή χρηματική συνεισφορά των ή από τάματα των πιστών , αποφάσιζαν όλοι μαζί να φτιάξουν φαγητό «περί υγείας» (3) αφιερωμένο στα παιδάκια του χωριού (4).
Οι προσφορές είναι αρνάκια και όλες οι νοικοκυρές του χωριού, όπως συνηθίζεται τα μαγειρεύουν.
Η ημέρα ξεκινά στις 08:30 με την Θεία Λειτουργία στο Ναό όπου ευλογείται ο άρτος του κουρμπανιού που προσφέρεται από τις γυναίκες (είτε αυτός αγοράστηκε είτε ζυμώθηκε παραδοσιακά). Έπειτα συγκεντρώνονται 21 ή 27 αρνάκια (…ή από προσφορές ή από συμπληρωματική δωρεά τις εκκλησίας ), το Λάδι, τα πράσινα κρεμμύδια, το κόκκινο πιπέρι και ο δυόσμος.
Αφού σφαχτούν τα αρνάκια, τα τεμαχίζουν και τα μαγειρεύουν σε μεγάλα καζάνια. Στην συνέχεια προσθέτουν τα πράσινα κρεμμύδια, αλάτι, κόκκινο πιπέρι και δυόσμο, ετοιμάζοντας έτσι το «κουρμπάνι».
Τα εντόσθια και οι συκωταριές τηγανίζονται χωριστά και στις 12:00 έρχονται τα παιδιά του χωριού να γευματίσουν με τον άρτο που τους μοιράζεται.
Στους ήχους της καμπάνας, 3 το μεσημέρι, «ο Ιερέας ευλογεί το φαγητό» (5) δίνοντας έτσι την έναρξη της μοιρασιάς του φαγητού. Στην αρχή οι γυναίκες και τελευταίοι οι άντρες, οι οποίοι και προσφέρουν χρήματα στην εκκλησία εκφράζοντας έτσι και έμπρακτα τις ευχαριστίες τους. Όλοι υπομονετικά περιμένουν την σειρά τους. Η προσέλευση δε όλων των κατοίκων στον αυλόγυρο της εκκλησίας τους δένει και διατηρεί το έθιμο των πατεράδων και των παππούδων μας ζωντανό.
Το έθιμο διατηρείται για αιώνες και έφτασε μέχρι την εποχή μας ως μέσον εξασφάλισης των αγαθών και της ίδιας της ζωής. Δεν πρέπει εξάλλου να παραβλέπεται ο ψυχαγωγικός – συμποσιακός χαρακτήρας του κουρμπανιού σε μία εποχή λιτοδίαιτης φτώχιας και στέρησης παλαιοτέρων χρώνων.
(1) Κουρμπάνι – προέρχεται από την τουρκική λέξη kurban, που σημαίνει θύμα – λέγεται το ζώο που θυσιάζεται, καθώς και η θυσιαστική λειτουργία στο σύνολο της.
(2) Η διανομή του κρέατος, μαζί με άρτο, προσδίδει στο κουρμπάνι χαρακτήρα θρησκευτικού γεύματος, ανάλογου με τις «αγάπες» των πρώτων χριστιανικών χρόνων.
(3) Εικάζεται ότι επί τουρκοκρατίας κακό έπληξε το χωριό από μεγάλη αρρώστεια και μεταξύ άλλων τα παιδιά πέθαιναν και από ασιτία. Oι γονείς των παιδιών στράφηκαν στην εκκλησία και για να σταματήσει αυτό το κακό και έδωσαν ως τάμα αρνάκια για να φτιάξουν το κουρμπάνι.
(4) Παράλληλα βέβαια λειτουργεί στο όλο έθιμο και απόηχος αρχαϊκών αντιλήψεων και δοξασιών, που δίνουν στο κρέας εξαίρετες ιδιότητες δύναμης και υγεία.
(5) Το κουρμπάνι με μορφή κοινής εστιάσεως, έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτό και από την Εκκλησία, η οποία και ευλογεί, όπως είδη σημειώθηκε, το κρέας με ειδική ευχή: «Επίσκεψαι, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, τα εδέσματα των κρεών και αγιάσον αυτά…».
σ.σ Συντάκτη : Λέγεται, από τους παλαιότερους, ότι επι Τουρκοκρατίας δώθηκε εντολή από τον Μπέη να σταματήσει το έθιμο με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να αρρωσταίνουν ξανά και να πεθαίνουν. Έτσι επετράπη πάλι η συνέχισή του.
Κατόπιν έρευνας καταλήγω στά εξής Ιστορικά συμπεράσματα :
Το έθιμο εδραιώθηκε επί τουρκοκρατίας όταν οι Τούρκοι επέτρεψαν στους Έλληνες θρησκευτική εκδήλωση ανάλογη με τη δική τους "το Μπαΐράμι". Οι Έλληνες μην έχοντας άλλη ευκαιρία για συγκέντρωση , δέχτηκαν ευχαρίστως το έθιμο στη γιορτή του Αγίου Αθανασίου, επεκτείνοντάς το μάλιστα και στη γιορτή της Αναλήψεως.
Εθιμοτυπία...Κόϊου Αννα
Επιμέλεια, Έρευνα ... Κόϊος Αθ. Χρήστος
(c) ... Κόϊος Αθ. Χρήστος ....Απαγορεύεται η Αντιγραφή του Κειμένου με κάθε μέσο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου