Χορός ” Τσουράπια ” … κληροδότημα της Γρίβας στον Πολιτισμό !

Ημερομηνία : 2 Φεβρουαρίου 2013


Η πολιτιστική μας παράδοση , βγήκε από την ίδια τη ζωή. Καθημερινές, απλές ιστορίες αγάπης, έρωτα, χαράς και πόνου γνθέτουν το υφαντό της μετέπειτας πολιτιστιμικής μας ταυτότητας.
Οι Ιστορίες αυτές μπορεί να πάρουν διάφορες μορφές. Να γίνουν ένα υφαντό, ένα φόρεμα, μια αστεία ή λυπητερή ιστορία, μια παροιμία, ένα χωρατό που θα μας διασκεδάζει, κάτι “Σοφό” να μας δείξει τον δρόμο όταν χαθούμε, ένα τραγούδι … ακόμα ακόμα ένας Χορός !

Έτσι, μέσα από την ανεμελιά της Μαρία, ενός μικρού κοριτσιού, ξεκινά η πορεία ενός  λαμπρού χορευτικό τραγούδιού, πού γέννησε η παράδοση της Γρίβας, κληρονομιά στην Μακεδονίας μας και την παράδοση της.

Η Μαρία, με την παιδική της αθωότητα, την ζωντάνια της γιά ζωή, την αυθόρμητη χαρά της και το ζωηρό της ταμπεραμέντο, μέσα στην φτώχεια της οικογενειάς της έδειξε το μεγαλείο της απλότητας. Του να χαίρεσαι με την καρδιά σου το πιό απλό, το πιό καθημερινό.
Ένα ζευγάρι Τσουράπια (Χοντρές μάλλινες κάλτσες), ήταν το δώρο της.
Τσουράπια για τα ξυπόλυτα ποδαράκια της, ώστε να τα ζεστάνει στο βαρύ χειμώνα της Γρίβας. Όλο το χωριό την άκουγε γιά μέρες να τριγυρνά στους δρόμους, έχοντας τα Τσουράπια περασμένα στο λαιμό, τραγουδώντας με χαρά ….”Η Μαμά μου έπλεξε, παρδαλά Τσουράπια,
Η Μαμά μου έπλεξε, παρδαλά Τσουράπια,
Γιά να τα φορώ, ξυπόλυτη να μην γυρνώ,
Γιά να τα φορώ, ξυπόλυτη να μην γυρνω”

Στίχοι που συνοδεύουν πλέον ένα ζωηρό "εννιάσημο" συρτό, που ξεχωρίζει στο 4ο του βήμα, στο διαχρονικό πλέον ψαλίδισμα πού έκανα τα κορίτσια όταν είχαν βήμα γοργό.

Η Ιστορία του Τραγουδιού : Η Μαρία, γεννηθείς το 1904, ήταν το 4ο παιδί του Γιώργου και της Ελισάβετ Βελιάνη. Τα μεγαλύτερα αδέρφια της, ήταν ο Θάνος, η Ιφηγένεια και ο Χρήστος. Η Οικογένεια ήταν πάρα πολύ φτωχή και αδυνατούσε πολλές φορές να παρέχει ακόμα και τα βασικά στα παιδιά της. Δύσκολες εποχές γιά όλους.
Η κλειστή οικογενειακής δομής όμως κοινωνία της Γρίβας, είχε και έχει γαλουχηθεί στην βοήθεια των συγχωριανών μέσω εράνων. Μία μέθοδος που επιτρέπει την διατήρηση της περηφάνειας των ανθρώπων που έχουν ανάγκη και συνάμα δίνει την διέξοδο στους κατέχοντες να προσφέρουν ανώνυμα τα μέγιστα δυνατά.
Έτσι έγινε έρανος και τα χρήματα δώθηκαν σε τεχνίτη της Γρίβας (Κύρο Χρ. Κόιο) γιά την κατασκευή ενός αργαλειού και τη δωρεά αρκετού μαλλιού, από τα αιγοπρόβατα της Γρίβας, ώστε να μπορέσει η μαμά Ελισάβετ να φτιάξει Ρούχα, Τσουράπια, Πανωφόρια, Βελέντζες και Στρωσίδια.
Πρώτο μέλημα της ήταν η υπόδηση, γιατί ο χειμώνας στο όρος Πάικο ήταν βαρύς κι άμεσα έφτιαξε Τσουράπια γιά όλα τα παιδιά.

Εικ.Παραδοσιακά Τσουράπια Γρίβας

Όταν η μικρή Μαρία με υπομονή περίμενε να πάρει τα δικά της, η χαρά της ήταν τεράστια. Δεν το πίστευε. Τα πήρε λοιπόν και παρά τη επιμονή της μητέρας της να τα φορέσει, εκείνει δεν ήθελε να τα λερώσει, ούτε και να τα χαλάσει. Έδεσε έτσι τα κορδόνια μεταξύ τους, τα κρέμασε γύρω από το λαιμό της και βγήκε αυθόρμητα μέσα στο καταΧείμωνο στα σοκάκια της Γρίβας τραγουδώντα μέσα από την καρδιά της, επιδεικνύοντάς τα παντού.


Εικ. Χορευτές του Πολιτιστικού Συλλόγου Γρίβας, με τις παραδοσιακές φορεσιές του χωριού !

Παντρεμένη, αργότερα με τον Πέτρο Κουβάτση, απέκτησε κι αυτή 4 παιδιά. Τον Χρήστος, την Τριαναφυλλιά, τον Γιάννη και την Αναστασία.

... με τον Κο Γιάννη Κουβάτση, Γιό της γιαγιάς Μαρίας,

— Το ομιλών τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, που είναι αρχικά γραμμένη η ιστορία στο μετέπειτα τραγούδι, είναι τα Εντόπια … [ Εντόπια πληροφορίες ... ΕΔΩ ]


σ.σ. Συντάκτη : Ευχαριστώ ιδιαιτέρως :… τον Κο Γιάννη Κουβάτση, Γιό της γιαγιάς Μαρίας,
... την Κα Αννέτα Βελιάνη (πρώην Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Γρίβας) και μέλος της Οικογένειας Βελιάνη, γιά την πολύτιμη βοήθεια της στην έρευνα.

Πρότυπη έρευνα, επιμέλεια Κειμένου-Φωτό …. Χρήστος Αθ. Κόιος