Η πολιτιστική μας παράδοση , βγήκε από την ίδια τη ζωή. Καθημερινές, απλές ιστορίες αγάπης, έρωτα, χαράς και πόνου γνθέτουν το Μωσαϊκό της μετέπειτας πολιτιστιμικής μας ταυτότητας.
Οι Ιστορίες αυτές μπορεί να πάρουν διάφορες μορφές. Να γίνουν ένα υφαντό, ένα φόρεμα, μια αστεία ή λυπητερή ιστορία, μια παροιμία, ένα χωρατό που θα μας διασκεδάζει, κάτι “Σοφό” να μας δείξει τον δρόμο όταν χαθούμε, ένα τραγούδι … ακόμα ακόμα ένας Χορός !
Έτσι, μέσα από την προσπάθεια εντυπωσιασμού, της Ολυμπίας, ξεκινά η πορεία του πρώτου ίσως λαμπρού χορευτικό τραγούδιού, πού χάρισε η παράδοση της Γρίβας, στην Μακεδονίας μας και την παράδοση της.
Στόμα με στόμα κυκλοφόρησαν τα προξενιά της Ολυμπίας και η καθημερινή συρροή γαμπρών έξω από το πατρικό της. Μουσική, τραγούδια και καντάδες της εποχής, όλα σε μία προσπάθεια να τους διλέξει, όλα στο Βωμό ενός επικείμενου Γάμου.
Η Ολυμπία, κατάφερε να αγγίξει την κρυφή ελπίδα όλων των ανύπαντρων κοριτσιών να είναι επιθυμητά, ώστε τα παληκάρια να κάνουν υπέρβαση για να τις κατακτήσουν. Να φωνάξουν δυνατά, σε μία κοινωνία προξενιών και οικογενειακών συναλλαγών την αληθινή αγάπη τους γι΄ αυτές. Έτσι η διάδοση μιάς διαχρονικής ιδέας έγινε χορός. Χορός που χορεύεται από όλους τους πολιτιστικούς συλλόγους, έκτοτε, στην χερσόνησο του Αίμου !
Εικ. Χορευτές του Πολιτιστικού Συλλόγου Γρίβας, με τις παραδοσιακές στολές του χωριού !
Το ομιλών τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, που είναι αρχικά γραμμένη η ιστορία στο μετέπειτα τραγούδι, είναι τα Εντόπια … [ Εντόπια πληροφορίες ... ΕΔΩ ]
Η Ιστορία του Τραγουδιού : Στις πρόποδες του Πάικου, στην επαρχία Παιονίας, στην Μακεδονία μας, υπάρχει το Ιστορικό κεφαλοχώρι της Γρίβας. Ένα χωριό που κατοικείται από το 817μ.χ. Εκεί, ζούσε μιά κοπέλα, η Ολυμπία Κόϊου, κόρη του μεγαλοκτηνοτρόφου Χρήστου Kόϊου και της Πετρούλας (γιαγιά-Πέτρα) γεννήθηκε το 1896 και ήταν η μεγαλύτερη κόρη της 6μελής οικογένειας και αδερφή των Διονύση (1900), Μαρίας (1903) και Κύρου (1910).Η Ολυμπία Κόϊου, κόρη του μεγαλοκτηνοτρόφου Χρήστου Kόϊου και της Πετρούλας (γιαγιά-Πέτρα) γεννήθηκε περίπου στα 1896 και ήταν η μεγαλύτερη κόρη της 6μελής οικογένειας και αδερφή των Διονύση (1900), Μαρίας (1903) και Κύρου (1910).
Ήταν μια πανέμορφη κάτασπρη κοπέλα, ψηλή και ξανθιά, εξ΄ ού και το μετέπειτα προσωνύμιο της «Μπέλα» που σημαίνει όμορφη και στα «Εντόπια».
Τα πανέμορφα χαρακτηριστικά , η κορμοστασιά και η ομορφιά της γρήγορα την έκαναν ξακουστή στην γύρω περιοχή και έγιναν η αιτία, να δημιουργήσει μεγάλη φήμη … κι όλοι να μιλούν γι΄ αυτή θαυμάζοντας τα κάλλη της.
Όταν ήταν πλέον σε ηλικία γάμου, άρχισαν και τα προξενιά. Πλούσιοι γαμπροί συνέρρεαν στη Γρίβα, από παντού. Σε καθημερινή βάση στο πατρικό της σπίτι, πριν την πλατεία του χωριού, (στο οποίο μεγάλωσα ως παιδί και αποτελεί πλεόν δικό μου πατρικό, ως εγγονός βέβαια του Κύρου Χρ. Κόϊου) … κατακλύζονταν από υποψήφιους γαμπρούς, μουσικά όργανα και καντάδες.
Η Ολυμπία όμως, παρά τα πάμπολλα ταξίματα και προικιά ήδη αγαπούσε τον Πούλκα Ιωάννη, μετέπειτα άντρα της, μελλοντικό Γραμματέα και Πρόεδρο του χωριού, και απέκτησαν 4 παιδιά. Τον Θεόδωρο, την Αθηνά, την Φιλίτσα και τον Χρήστο.
Το τραγούδι εξιστορεί την προσπάθεια των επίδοξων γαμπρών, μαζί με τις προσφορές προικός και επίδειξη του πλούτου τους, να πείσουν την Ολυμπία, και τους γονείς της, με τα ταξιματά τους, να τους επιλέξει.
Αποσπάσματα στίχων του τραγουδιού σε έμμετρη νοηματική μετάφραση, στην βάση της υπαρκτής μουσικής του Δίσημου χορού :
Τα όργανα βαρούνε μπέλλα Λυμπιά
τα όργανα βαρούνε μπέλλα Λυμπιά,
γλυκιά μου μάνα Γουμεντσιώτες πάνε
Γουμεντσιώτες πάνε τ’ς γκρέντες να πάρουν.
Παν τα Παληκάρια μπέλλα Λυμπιά
παν τα Παληκάρια μπέλλα Λυμπιά
Γλυκιά μου μάνα να πάρουν την Λυμπία
να πάνε την Λυμπία στην εκκλησιά
Έμπρος πάει η μπέλα, μπέλα Λυμπιά
έμπρος πάει κι ο Ντίνος, ο Ντίνος ο ρουσσός
ωχ αμάν αμάν, ο Ντίνος ο ρουσσός
ωχ αμάν αμάν, του Ατζιμιτσιώφ.
Έμπρος πάει η μπέλα, μπέλα Λυμπιά
άπο πίσω πάει, Ντίνος Ατζιμιτζιώφ
τον ακολουθεί ο Θάνος ο Μπούλεβ
ο Θάνος ο Μπούλεβ την ακολουθεί
Πιό πίσω από τον Ντίνο, μπέλα Λυμπιά
πιό πίσω κι απ΄ τον Θάνο, μπέλα Λυμπιά
είναι και ο Γιάννης, ο Γραμματικός
ωχ αμάν αμάν ο Γιάννης ο Πούλκας
Ο Ντίνος έχεις σπίτι, σπίτι με αυλή,
ο Ντίνος έχεις σπίτι, σπίτι με αυλή,
εχεί μεγάλο σπίτι, τεράστιο κονάκι,
οικόπεδο μεγάλο κι άλλο θα φτιάσει
Ο Γιάννης σπίτι δεν έχεις, μπέλλα Λυμπιά
ο Γιάννης σπίτι δεν έχει, που θα μείνετε
πως θα παντρευτείτε τι σπιτικό θα κάνετε
με άδειο τρουβά πως θα ζήσετε
Χορός : Γυναικείος / Τύπος : Συρτός σε ελεύθερη κίνηση
Χορός Μπέλα Ολυμπία … στα Κούλουμα της Γρίβας, 2012 !
«Μπέλα Ολυμπία» … με τα Χάλκινα της Γουμένισσας
σ.σ. Συντάκτη : Βιώνοντας καθημερινά την ξεδιάντροπη κλεψιά της γνήσιας Ελληνικής Μακεδονικής μας κληρονομιάς από τους γείτονες, οφείλω να πω ότι οποιαδήποτε αντιγραφή ή παραποίηση της ανωτέρω Ιστορίας αποτελεί υφαρπαγή.
Βέβαια είναι δύσκολο να αλλάξεις τον ΚΛΕΦΤΗ και δυσκολότερα τον ΣΦΕΤΕΡΙΣΤΗ Ευχαριστώ ιδιαιτέρως :… την πολυαγαπημένη μου Θεία, Κα Γαρυφαλιά (Φιλίτσα) Πετσανούκη, κόρη της γιαγιάς Ολυμπίας.
 |
| ...με την Κα Γαρυφαλιά (Φιλίτσα) Πετσανούκη, κόρη της γιαγιάς Ολυμπίας |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου